Nghệ vàng nhuộm nỗi gian lao
Rau xanh đậu trắng gửi trao tấm lòng
Thương người gánh bão, đội giông
Mì chay đạm bạc, ấm nồng tình quê.
Câu chuyện: Vệt Nắng Trong Bát Mì Của Mẹ
Chàng trai trở về nhà vào một chiều miền Trung nắng quái, chiếc ba lô trên vai dường như nặng hơn cả ngàn cân bởi gánh nặng của những thất bại. Phố thị hào nhoáng với ánh đèn màu đã dạy cho anh nhiều bài học đắt giá, nhưng cũng để lại trên tâm hồn anh những vết xước rớm máu vì sự lọc lừa và dối trá.
Giữa những ngày chông chênh ấy, khi bao món ngon chốn phồn hoa bỗng trở nên vô nghĩa, nỗi nhớ về một mùi hương quen thuộc lại cồn cào trong dạ. Anh thèm quay quắt tô Mì Quảng chay của mẹ.
Thấy con về, dáng người gầy guộc, đôi mắt trũng sâu, mẹ không hỏi một lời. Bà chỉ lặng lẽ ra vườn. Đôi bàn tay nứt nẻ, rám nắng vì sương gió nhẹ nhàng bới lớp đất cằn, lấy lên vài củ nghệ tươi, rồi hái rổ rau sống còn ướt đẫm sương sớm, cắt vài lát đậu khuôn trắng phau.
Căn bếp nhỏ ám khói đen bỗng bừng sáng khi mẹ bắt đầu nấu. Mùi dầu phộng khử nén thơm nức mũi, quyện với mùi nghệ tươi hăng hắc, nồng nàn. Khi mẹ bưng bát mì lên, khói tỏa nghi ngút, chàng trai ngỡ ngàng như thấy cả một vệt nắng rực rỡ đang sóng sánh trong bát nước dùng vàng ươm.
Mẹ ngồi xuống bên anh, gắp một đũa mì, giọng nói đậm chất thổ âm, nghe mộc mạc mà thương đến lạ: “Mi có biết răng dân xứ mình, khổ mấy thì khổ, nấu mì Quảng cũng phải có nghệ không?”
Chàng trai lắc đầu, ánh mắt mệt mỏi nhìn vào màu vàng óng ả. Mẹ cười hiền, chỉ vào củ nghệ sần sùi dính đất còn sót lại trên chạn: “Mi ngó củ nghệ ni nì. Hắn rúc sâu dưới lòng đất tối thui, chịu cái nắng cháy da, chịu bão bùng quật tơi bời mới chắt chiu được cái màu vàng rực rỡ rứa đó. Nghệ hắn hăng, hắn đắng, nhưng cái đắng nớ mới là thuốc tiên làm liền da non, chữa lành vết thương. Còn miếng đậu khuôn ni, hắn hiền khô, thanh tịnh, chẳng hại tới ai. Rồi đám rau sống tê nữa, mọc lên từ đất đá cằn cỗi mà vẫn cứ xanh mướt mát.”
Mẹ nhìn sâu vào mắt con trai, ánh mắt bao dung và kiên cường như cây xương rồng trên cát: “Đời người cũng rứa thôi con. Dân mình phận khổ, ăn cái món ni để mà dặn lòng: Phải biết biến mấy cái đắng cay như củ nghệ ni thành thuốc chữa lành cho mình. Phải giữ cái tâm cho lành, cho sạch như miếng đậu dù đời có vùi dập ra răng. Và dù nghịch cảnh thế mô, vẫn phải sống cho mạnh, cho tươi tốt như đám rau dại sau vườn tê.”
Chàng trai bưng tô mì lên, nước mắt rơi lã chã xuống bát nước dùng đang bốc khói. Vị ngọt thanh của rau củ tự nhiên, cái béo bùi của đậu hũ quyện với mùi nghệ tươi nồng nàn lan tỏa trong khoang miệng. Nó không chỉ là thức ăn, mà là hương vị của quê hương, của sự bao dung.
Trong khoảnh khắc ấy, anh nhận ra bát mì này chứa đựng cả một triết lý sống của người xứ Quảng. Sự Chân thật của nguyên liệu mộc mạc, tấm lòng Thiện lương của người nấu, và vẻ Đẹp của nghị lực vươn lên từ khắc nghiệt. Những “vết thương” trong lòng anh như được bôi một lớp nghệ tươi, bắt đầu khép miệng và lên da non.
Ăn xong, anh thấy lòng nhẹ bẫng. Những sân si, oán hận nơi phố thị dường như tan biến theo làn khói bếp. Anh đứng dậy, nhìn ra mảnh vườn nắng gió, thấy mình đã sẵn sàng để bắt đầu lại. Kiên cường và rực rỡ, như củ nghệ vàng ươm trong lòng đất mẹ.
